Venijnboom (Taxus baccata)

De venijnboom is een mooi vertakte boom of struik met een paarsbruine schors. De platte, donkergroene naalden zijn 1 tot 4 cm lang. De bloeiwijze bestaat uit onopvallende bolletjes, vol met geel stuifmeel. De zaden zijn omgeven door rood vruchtvlees, ze zien er zo uit als een bes. De Taxus is geschikt voor een hoge haag, zelfs tot 4 meter. Maar je kunt er ook een lage of middelhoge haag van knippen, bollen, blokken, wolken en snoeifiguren. De Taxus is een langzaam groeiende conifeer en is hierdoor een makkelijke, onderhoudsvriendelijke plant voor een haag. Een Taxus groeit gemiddeld 15-25 cm per jaar, oudere exemplaren groeien minder snel.

De Taxus media ‘Hicksii’ heeft een opgaande kroon en groeit breed uit. Deze vrouwelijke vorm draagt bessen. Als kleine boom of haagplant verkrijgbaar, voor een extra dichte haag. Deze Taxus groeit minder snel en is daarom niet geschikt voor een hoge haag.

• Hoogte 3-5 meter
• Breedte 2,5 tot 3 meter

Ja, een Taxus is erg giftig, zowel voor mensen als dieren. Neem bij inname direct contact op met de huisarts of de dierenarts. Draag altijd handschoenen bij het verpotten of snoeien en plant nooit Taxus in de buurt van dieren die er van kunnen eten, zoals paarden. Er zijn gevallen bekend van paarden die door het eten van Taxus dood zijn gegaan.

De bessen van de Taxus rijpen over een periode van twee tot drie maanden in de nazomer en herfst. De taxusbessen zijn rood, bijna rond en ongeveer 0,8 tot 1,5 cm groot. In het hart van de bes zie je het zaad zitten. De pitjes (het zaad) in de bessen is zeer giftig, de bes kan beslist niet gegeten worden. Alleen vogels zijn hierop een uitzondering. Vogels verteren de pit niet in hun maag, waardoor de giftige stoffen niet vrij komen.

Een Taxus kan in de volle zon, halfschaduw en schaduw groeien. In de schaduw heeft deze plant het wel wat moeilijker en zal de grond heel humusrijk en voldoende vochtig moeten zijn voor een goede groei. Plant je een taxushaag achter een bloemenborder? Zorg er dan wel voor dat er ruimte blijft tussen de haag en de beplanting in de border, zodat de taxushaag voldoende licht krijgt.

Een Taxus heeft sterke takken en groeit compact, hierdoor kan een Taxus of een taxushaag goed tegen de wind.

Een Taxus groeit het best in humusrijke, goed doorlatende grond. Zware en natte kleigrond is minder geschikt voor een venijnboom. Bij het aanplanten van een taxushaag kun je de grond verbeteren met aanplantgrond.

Ja, een Taxus kan goed in een pot. Omdat een Taxus op den duur best groot kan worden, is het wel nodig om een ruime pot te kiezen. De bovenkant van de kluit moet 2-3 centimeter onder de rand van de pot komen, zo is er voldoende ruimte om water te geven. Gebruik altijd een pot met gaten in de bodem, zodat overtollig water goed uit de pot kan lopen.

Ja, de Taxus is heel goed winterhard en kan vorst goed verdragen.

Ja, de Taxus is groenblijvend in de winter. De naalden blijven het hele jaar door aan de takken zitten. De Taxus laat af en toe wel oude naalden vallen, dit is een normaal proces. Al snel groeien er weer nieuwe naalden voor terug en de takken zijn daarom nooit kaal.

De Taxus, aangeschaft in een kweekpot, kun je het hele jaar door planten, als het maar niet vriest. Graaf een ruim plantgat dat twee keer zo breed is als de kluit en net zo diep als de hoogte van de kluit. Verbeter de uitgegraven grond met aanplantgrond. Dompel de kluit met pot en al in een emmer water. De bovenkant van de wortelkluit moet gelijk komen met het grondniveau. Vul het plantgat met de uitgegraven aarde, druk goed aan en geef ruim water.

Voor een taxushaag kun je meestal kiezen uit haagplanten in pot, haagplanten met kluit en haagplanten met blote wortel. Planten met kluit en met blote wortel plant je het best in de periode oktober tot mei. Let bij het planten goed op de juiste diepte. De kluit moet niet te diep in de grond komen, laat de bovenkant van de kluit net onder de aarde verdwijnen.

De plantafstand voor een Taxus is afhankelijk van de soort en hoe je de Taxus wilt gebruiken. Kijk hiervoor naar de breedte van de volwassen struik. De plantafstand voor een Taxushaag hangt af van de maat van de haagplanten die je hebt gekocht. Gemiddeld zijn er drie struikjes per strekkende meter nodig, voor kleine struikjes 4-5 stuks.

De Taxus groeit goed in een gemiddeld vochtige bodem. Aan natte voeten heeft hij een hekel, als de grond vaak erg nat is, gaan de wortels rotten en zal de Taxus zijn naalden laten vallen. Als het lang droog is raden we je aan de Taxus 1 x per week extra water te geven. Ook als het in het voorjaar erg droog is, kun je het best de Taxus of taxushaag extra water geven.

De Taxus heeft niet veel mest nodig om goed te groeien als struik of boom. Strooi jaarlijks in het vroege voorjaar een laagje compost en een lage dosering organische mest rond de voet van de struik.

Een Taxus haag heeft voldoende voeding nodig om goed te kunnen groeien, want in een haag staan de planten dicht op elkaar en concurreren met elkaar om de voeding in de grond. Bemest een haag van Taxus elk jaar in het vroege voorjaar met organische meststof die speciaal geschikt is voor hagen (hagenmest).

De Taxus moet je snoeien voor een mooie vorm. Bij een haag of snoeivorm is het vaak nog extra belangrijk om een mooie, strakke vorm te houden. Deze conifeer kan erg goed tegen snoeien en zal zich door het knippen goed vertakken. Hierdoor wordt je taxus mooi vol en dicht. Een struik of boom snoei je alleen als dat nodig is voor een mooie vorm, de beste tijd hiervoor is de zomer. Voor een strakke Taxushaag snoei je 2 x per jaar, in mei/juni en nog eens in de nazomer of herfst (augustus/september). Kies een bewolkte periode, direct na het snoeien zijn de naalden wat gevoelig voor felle zon en kunnen ze verbranden.

Je snoeit een Taxus door te lange takken vlak boven een zijscheutje dat naar buiten wijst af te knippen. Knip je per ongeluk te ver in een tak en zitten er helemaal geen naalden meer aan? Dat is geen probleem, een Taxus loopt bijna altijd weer uit op het kale hout.

Een taxushaag of snoeivorm snoei je door alle jonge scheuten af te knippen, zodat de haag of snoeivorm weer een strakke vorm krijgt. Zorg ervoor dat de bovenkant van een haag een beetje smaller is dan de onderkant van de haag, taps knippen dus. Zo kan de haag overal voldoende licht opvangen. Je snoeit een Taxus met een scherpe snoeischaar, voor dikkere takken gebruik je een snoeizaagje. Een taxushaag snoei je met een heggenschaar, dit kan met een handschaar of met een elektrische heggenschaar.

Lees meer over het snoeien van de Taxus in onze blog: Taxus snoeien.

Een Taxus kun je verplanten als je de struik nog maar kort geleden in de grond hebt gezet. De beste tijd om je Taxus te verplanten is het najaar (augustus-oktober), eind maart/begin april kan ook.  Graaf de wortelkluit zo ruim mogelijk uit, schud de aarde er voorzichtig af en graaf de wortelkluit op de nieuwe plek weer in. De bovenkant van de kluit moet gelijk komen met het grondniveau. Knip de Taxus nu flink terug. Geef ruim water om de plant op zijn nieuwe plek een goede start te geven.

Als jouw Taxus al jarenlang op dezelfde plek staat dan kan het wel lastig zijn om de boom of struik nog te verplanten. De wortels van een Taxus gaan heel diep de grond in, bij het uitgraven raken er vaak te veel wortels beschadigd en dit kan ervoor zorgen dat je Taxus afsterft.

Een Taxus kun je stekken, het duurt wel even voordat je een struik van enig formaat hebt. Een beetje geduld heb je dus wel nodig! Knip in de late zomer/vroege herfst een stekje van 10-15 cm. Neem een gezonde jonge tak die dit jaar gegroeid is, de onderkant van het stekje moet al wat houtig zijn, de top is nog zacht. Kies een takje waar de naalden vrij dicht op elkaar zitten. De beste tijd om je stek te knippen is de vroege ochtend. Snij het takje met een scherp mesje schuin af, vlak onder een knop of verdikking. Bij de verdikking in de stengel gaan de worteltjes groeien. Doe de stek direct in een plastic zakje om uitdroging te voorkomen. Verwijder de onderste naalden en steek de taxusstek in een bak met stekgrond. Geef water en doe dan een doorzichtig plastic zakje of een doorzichtige kap over de stekbak. Zet de stek op een warme en lichte plek. Twee keer per week luchten door het zakje er tien minuten af te halen. De grond vochtig houden, maar zeker niet te nat. Hopelijk gaan er snel worteltjes groeien. Als je ziet dat de stek een beetje gaat groeien, overzetten in een potje en verder opkweken.

De Taxus kan aangegeten worden door de beruchte taxuskever, die zijn naam zelfs te danken heeft aan zijn voorliefde voor deze haagplant. De taxuskever kan de blaadjes van de Taxus opeten, maar het gaat vooral om de larven van deze kever. De larven vreten aan de wortels en verzwakken zo de struik omdat hij geen water meer kan opnemen. Vooral jonge struiken zijn hier gevoelig voor. Lees meer over de taxuskever in onze blog: Taxuskever bestrijden.

De Taxus kan ook last hebben van de dopluis. Deze luis zuigt het sap uit de Taxus, hierdoor verzwakt de struik. Je kunt deze luis herkennen aan de kleverige stof die hij op de takjes achterlaat (honingdauw). De dopluis is helaas lastig te bestrijden, hij beschermt zichzelf met een schildje. Op een gezonde plant hebben deze plaagbeesten minder kans, dus zorg vooral dat je taxus niets te kort komt!

Deel jouw Taxus met #intratuin en zie hem hier terug! Lees meer.