De buxusmot en buxusrups bestrijden en herkennen

De buxusmot heeft zijn oorsprong niet in Nederland, maar in het Verre Oosten, China, Japan en Korea. Pas sinds 2011 heeft de buxusmot zijn entree gemaakt in Nederland. Je zou hem inmiddels een ware jaarlijks terugkerende plaag kunnen noemen.

De larve van de buxusmot is de buxusrups en de rups is het beestje dat jouw buxus kaal eet. De mot zelf is niet schadelijk, hij leeft maar een dag of 8, maar legt in die dagen wel 800 eitjes. Die eitjes legt de buxusmot onderop de bladeren van de buxus. De blaadjes klitten dan een beetje samen.

De eitjes zijn groengeel en ze vormen samen een pakketje van zo’n drie tot vier centimeter groot. Zodra je samengeklitte blaadjes ziet met eitjes, moet je deze direct wegknippen, dit scheelt direct een hoop rupsen!

Zodra de eitjes uitkomen, komt de larve, de buxusrups tevoorschijn. Jonge rupsen zijn een vieze kleur geel en krijgen bruine strepen over de lengte. De volwassen rupsen hebben een zwarte kop en een groen lichaam, met zwarte en lichte strepen in de lengte en met zwart/bruinige stippen.

De pop van de buxusrups is felgroen met donkere strepen en vlekken.

Als de buxusrups is ontpopt tot een buxusmot is zijn groene kleur verdwenen. Dan is zijn lijf wit en heeft hij witte vleugels met een donkerbruine rand.

De buxusmot leeft enkel tussen april en september, in het groeiseizoen. De rups kun je het gehele jaar door tegenkomen, maar vanaf oktober gaat de buxusrups in winterslaap en zal hij je buxus dus niet aanvreten. De rupsen overwinteren in een cocon, waarmee ze zelfs temperaturen van -10 aan kunnen. Zodra de temperatuur boven de tien graden uitstijgt, wordt de rups weer actief. Dit kan óók in de winter zijn, maar je zult ze vooral zien vanaf begin april tot september. In de maanden juli en augustus zijn de rupsen het meest actief.

Het is niet mogelijk om de buxusmot en de schade door de buxusrupsen, geheel te voorkomen. Als een buxusmot het voorzien heeft op jouw buxus, zal je hem moeten bestrijden, daarover later meer. Wat je wel kunt doen is het gebruiken van een buxus monitoringsval. Een buxusmot monitoringsval of mottenval verspreidt het vrouwelijk seks feromoon van de buxusmot, welke mannelijke buxusmotten aantrekt en vervult hiermee 2 functies.

1. Je ziet direct of de buxusmot bij jouw plant aanwezig is, je vangt ze namelijk in een doorzichtige container.
2. Vrouwtjes kunnen niet bevrucht worden zonder mannetjes en dat betekent minder eitjes!

Wat je daarnaast kunt doen is zorgen dat jouw buxushaag sterk en gezond is. Want een sterke plant zal sneller herstellen en is minder vatbaar voor ziektes en beestjes! Zoals al gezegd doodt de buxusrups jouw buxus niet, hij maakt hem alleen kaal. Een gezonde buxus kan gewoon nieuwe bladeren maken en weer net zo mooi worden als voorheen. Zo zorg je goed voor je buxus:

• Snoei je buxus 2 keer per jaar, de eerste keer in mei.
• Geef de buxus voldoende water.
• Geef je buxus de juiste afgestemde voeding, hou hierbij altijd goed de hoeveelheden op de verpakking aan.
• Een buxusplant houdt niet van te felle zon.
• Heeft je buxus gelige blaadjes? Dan heeft hij waarschijnlijk een tekort aan kalk. Hiervoor kun je speciale kalk aanschaffen.

Om de buxusmot en de buxusrups te bestrijden, moet je eerst weten dat je er last van hebt. Bekijk jouw buxus elke dag en kijk dan met name diep in de plant, want daar begint de rups meestal. Zoek naar aangevreten blaadjes, spinsels, bladskeletten én blaadjes met eitjes. Bekijk de blaadjes van boven en van onder, aangezien de eitjes met name onderop het blad worden gelegd.

• Knip bladeren met eitjes direct weg en voer deze af in een dichte zak en niet via de groenbak.
• Haal de buxusrups met de hand uit je plant. Als je tegen de struik slaat of schudt aan de buxus, dan zal een deel er al vanzelf uitvallen. Met een stevige waterstraal of drukspuit lukt dit ook goed. Bedek de grond onder de buxus om ze op te vangen en doe ook deze niet zomaar in de GFT bak, ze kunnen er uit kruipen. Doe deze ook bij voorkeur in een afgesloten afvalzak.
• Vogels, met name de koolmees, eten de buxusrups, dus zorg dat jouw tuin aantrekkelijk is voor vogels. Hang nestkastjes op en zorg voor een fijne leefomgeving. Lees de blog ”Tips voor meer vogels in je tuin" voor tips.
• Kippen zijn ook gek op de buxusrups. Dus heb je de ruimte, waarom niet? Bijkomend voordeel: met een beetje geluk heb je elke dag een lekker vers eitje van je eigen scharrelkip.
• Lavameel verstevigt het blad van een plant. Als je je buxus bestuift met lavameel worden de bladeren voor de buxusmot minder aantrekkelijk om aan te knabbelen én buxusrupsen houden ook niet van ‘zand’ in hun eten. Daarnaast geeft lavameel mineralen aan de buxus waardoor deze sterker en weerbaarder zal worden. Buxusmotten zullen minder snel eitjes leggen in een buxus die is behandeld met lavameel. Je moet de behandeling ongeveer elke 4 weken herhalen.
• Bladbemesting maakt, net als lavameel, de bladeren minder aantrekkelijk om te eten en kan hierdoor de rups ook goed afweren. Daarnaast maakt het je buxus ook sterk en vitaal. Buxus bladvoeding helpt ook goed tegen buxusschimmel. Spuit de hele plant in met de bladvoeding, zodat alle bladeren de voeding krijgen. Gebruik deze 4 a 5 keer per jaar, vanaf het voorjaar.
• De buxusrups kan ook bestreden worden met aaltjes. Er moeten dan al rupsen op je plant zitten en de temperatuur moet minimaal een graad of 14 zijn. Aaltjes moeten over de rupsen gespoten worden en ze werken alleen tegen de rupsen die geraakt worden. De behandeling zal dus vaker herhaald moeten worden om alle buxusrupsen te bestrijden.

Veel mensen denken dat ze hun buxusplant meteen moeten weggooien nadat de rups hem heeft aangetast. Dat is niet nodig. De buxusplant is erg goed in staat zichzelf te herstellen. Een beetje hulp van de eigenaar kan dit alleen maar versnellen. Verzorg de buxusplant dus goed nadat je de rupsen hebt bestreden. Geeft de buxus regelmatig water, snoei hem waar nodig en geef hem een plek waar hij niet de gehele dag zon heeft. Let op: als je buxus keer op keer wordt kaal gegeten, dan gaat de plant uiteindelijk wel dood. Zorg er dus voor dat je er (de volgende keer) op tijd bij bent!

Naast de kans op buxusmot, kan de buxus ook last krijgen van een buxusschimmel. Schimmel kan ontstaan doordat de buxus in de schaduw staat. Wanneer een buxus in de zon staat, droogt het vocht op het blad sneller op waardoor schimmel minder kans krijgt. Er zijn twee verschillende soorten schimmels; de Cylindrocladium en de Volutella. Hierdoor wordt de buxus erg kaal. Je kunt de buxus inspuiten met een antischimmelmiddel. Spuit ook het gezonde deel van de buxus in, want het middel heeft ook direct een beschermende werking.

Tip: Maak na het snoeien van de buxus je snoeischaar goed schoon, zodat je de schimmel niet overbrengt op andere planten.

De buxusmot is prima te bestrijden, maar je hebt er wel, elk jaar weer, wat werk aan. Helaas is hierin de natuur verstoort, doordat de buxusmot in Nederland nauwelijks natuurlijke vijanden heeft. De sluipwesp is een natuurlijke vijand en sommige soorten vinden hun weg wel vaker naar de mot, maar het evenwicht is er nog niet. De plaag van de buxusmot laat zien hoe belangrijk de balans in de natuur is en wij kunnen dat niet vaak genoeg benadrukken. Draag ook je steentje bij en maak je tuin vol biodiversiteit zodat de natuur zoveel mogelijk in balans is en voldoende veerkracht houdt. Wij helpen je hier graag bij! Kom vooral naar Intratuin voor een advies op maat.