Blauwvaren (Phlebodium aureum)

De blauwvaren wordt ook wel zinkvaren genoemd en draagt de naam Phlebodium. Officieel zijn er vijf soorten bekend, volgens wetenschappers zijn er nog meer soorten te ontdekken in het oerwoud. Als kamerplant wordt alleen de soort Phlebodium aureum gekweekt en een paar mooie cultivars met net iets anders blad. Phlebodium groeit in de (sub)tropische regenwouden van Zuid- en Midden-Amerika en hoort bij de eikvarenfamilie (Polypodiaceae).

De blauwvaren is een wintergroene varen die in het oerwoud hoog in de bomen groeit. Het is een zogenaamde epifyt. Hij houdt zich vast aan de boomtakken, zonder hier voedingsstoffen aan te onttrekken. Omdat deze varen niet gewend is om in aarde te groeien, maakt hij vaak kruipende luchtwortels (rizomen). Deze wortels groeien dus boven de grond, je herkent ze aan de goudbruine schubben. De bladeren zijn smal en vaak ingesneden (gelobd), ze doen hierdoor wel iets denken aan eikenblad. In het oerwoud kan deze varen wel een meter hoog worden, in de kamer blijft hij meestal toch wel wat lager. Maar in een forse pot kunnen de bladeren toch ook wel een meter lang worden.

Ja, de blauwvaren is licht giftig voor kinderen en huisdieren. De blauwvaren is niet super giftig, maar kan toch problemen veroorzaken en giftig zijn voor katten. Neem bij inname voor de zekerheid contact op met de huisarts of de dierenarts. De bladeren kunnen ook huidirritatie veroorzaken. Draag daarom handschoenen bij het verpotten of snoeien.

Nee, er komen geen bloemen aan de blauwvaren. Alle varens bloeien niet, dit is omdat ze zich niet voortplanten via zaden maar via sporen. De sporen zitten in kleine hoopjes aan de onderkant van het blad, ze zijn geelbruin van kleur.

De blauwvaren is wel wat vocht gewend in het regenwoud waar hij vandaan komt, je kunt deze varen dus vrij veel water geven. Gemiddeld is 2 x per week watergeven voldoende in de zomer en 1 x per week in de winter. Giet het liefst direct op de aarde, aan de zijkant van de pot, en niet in het hart van je blauwvaren. Als de luchtwortels te lang nat blijven dan kan de plant in het hart kaal worden. De grond mag constant licht vochtig blijven, maar kan zeker niet te nat zijn, zorg er altijd voor dat het water uit de pot kan lopen. Laat het water niet in een schotel staan, in te natte grond kunnen de wortels namelijk gaan rotten. Hoeveel water jouw varen nodig heeft, hangt af van de potmaat, de temperatuur en de standplaats. Je kunt de vochtigheid van de grond controleren met een vochtmeter of door je vinger diep in de pot te steken. Is de potgrond na drie dagen nog erg nat? Geef dan minder water. Vind je de grond juist al snel droog, dan heeft de blauwvaren meer water nodig.

Geef je blauwvaren bij voorkeur regenwater, dit bevat namelijk minder kalk en deze varen heeft een hekel aan kalk. Je kunt kraanwater ontkalken door het eerst te koken en dan af te laten koelen. Laat het water altijd eerst op kamertemperatuur komen voor je het aan de blauwvaren geeft.

Net als de meeste varens houdt de blauwvaren van een hoge luchtvochtigheid, een sproeibeurt wordt dus zeker op prijs gesteld. Besproei je blauwvaren daarom regelmatig met een fijne nevel, het liefst minstens 1 x in de week en in de winter graag nog wat vaker. Door te sproeien verwijder je meteen stof van de bladeren en kun je weer optimaal genieten van de fraaie blauwgroene kleur. Gebruik voor het sproeien het liefst regenwater of ontkalkt water. Laat het water eerst even op kamertemperatuur komen voor je gaat sproeien, want deze tropische plant houdt niet zo van een koude douche.

De blauwvaren heeft niet zoveel voeding nodig. Bemest je varen van april tot september door 1 x in de twee maanden universele kamerplantenvoeding voor groene planten in het water te doen. Je vindt de dosering op de verpakking, geef niet te veel voeding want dit kan schadelijk zijn voor je plant. In de herfst en winter is je blauwvaren in rust, voeding is dan niet nodig.

Het is niet nodig om de blauwvaren te snoeien, hij heeft van zichzelf al een mooie vorm. Als er eens een lelijk blad aan je plant komt dan mag je dit wel wegknippen. Knip het blad vlak boven de grond af met een scherpe en schone (snoei)schaar.

Een blauwvaren groeit gemiddeld, we raden je aan de plant om de drie jaar te verpotten. Gebruik een pot die ongeveer 20% groter is dan de oude pot. Hoe groter de nieuwe pot, des te groter zal je plant worden! Kies het liefst een pot met gaten in de bodem, zo kan het water goed weglopen. Omdat deze varen niet gewend is om in aarde te groeien, verwen je hem door orchideeëngrond te gebruiken. Maar zorg er voor dat de luchtwortels er niet door bedekt raken, die moeten boven de grond blijven. De vroege lente is de beste tijd om je blauwvaren te verpotten. Dit is het begin van het groeiseizoen en dan herstelt de plant het snelst. Bovendien kan hij dan direct gebruik maken van zijn extra ruimte.

Een blauwvaren kun je niet stekken, het is wel mogelijk om deze varen te vermeerderen door delen. Als je al een wat grotere plant hebt die je wilt verpotten, dan haal je de plant uit de pot en deel je de wortelkluit voorzichtig in twee of drie delen. Vaak valt de kluit bij het verpotten toch al wat uit elkaar. Elk deel moet flink wat wortels en luchtwortels hebben en ook een paar bladeren. De gescheurde plant kun je apart oppotten, zet de planten eerst op een warme plek en dek ze af met een doorzichtige plastic zak. Zo blijft de luchtvochtigheid rond de bladeren hoog en helpt je de plant om zich te herstellen. Wel regelmatig even luchten. De beste tijd om je blauwvaren te delen is het voorjaar.

Als je blauwvaren uitvalt dan kan dit komen door te weinig water. De bladeren worden eerst bruin en kunnen dan afvallen. Laat je blauwvaren zijn bladeren vallen dan kan dit ook komen door te veel nattigheid in het hart van de plant. Giet daarom altijd direct op de grond en niet op de luchtwortels. Gelukkig heeft een blauwvaren niet zo snel last van bladval.

De blauwvaren kan bruine bladeren krijgen als de lucht te droog is en als je te weinig water hebt gegeven. Het blad kan ook bruin verkleuren in te fel zonlicht. Het is normaal dat je blauwvaren af en toe een bruin blad krijgt. Dit zijn oude bladeren, door ze weg te knippen bij de basis komt er weer ruimte voor mooie jonge bladeren.

Als je blauwvaren gele bladeren krijgt dan kan dit komen door te weinig voeding. Je kunt de varen wat meer plantenvoeding geven of verpotten. Controleer ook de vochtigheid van de grond. Zie je gele vlekjes aan de onderkant van het blad? Dit zijn de sporen, heel normaal dus voor een varen, die kun je gewoon laten zitten.

De blauwvaren is erg sterk en heeft bijna nooit last van beestjes op zijn bladeren. Vooral op een tochtige plek kan aantasting door spint voorkomen. Wil je meer weten over de bestrijding van beestjes op je blauwvaren lees dan onze blog spint.

Deel jouw blauwvaren met #intratuin en zie hem hier terug! Lees meer.