Narcis (Narcissus)

De narcis heet officieel Narcissus en hoort bij de narcisfamilie (Amaryllidaceae). Er zijn zo’n 85 soorten wilde narcissen, die voorkomen in Zuid-Europa, Noord-Afrika en West-Azië. In Nederland komt de wilde narcis op een paar plaatsen nog voor. Voor de tuin zijn er duizenden cultivars, ze zijn onderverdeeld in 12 groepen.

De narcis is een bolgewas, bovenuit de ronde tot langwerpige bol groeien de lange, smalle bladeren en de bloemstengels, onderaan de wortels. Om de bol zit een dun, bruin vlies. De bladeren zijn opstaand en hangen vaak iets over. De bloemen zitten aan het eind van de bloemstengels en hangen over. Er zijn kleine narcis soorten van zo’n 5 cm hoog maar ook kanjers van wel 60 cm hoog. Vanuit de bol groeit de narcis in het vroege voorjaar snel om in bloei te komen, na de bloei sterft de plant bovengronds af. De bol blijft onder de grond leven om volgend voorjaar weer opnieuw uit te lopen.

De Narcissus poeticus var. recurvus heeft vrij grote, witte bloemen met een klein geel kroontje (cupje), gesierd met een oranje randje.

• Bloeit pas in mei
• Hoogte 40 cm

De Narcissus pseudonarcissus is een inheemse soort met lichtgele dekblaadjes en een vrij lang geel trompetje.

• Bloeit in april
• Hoogte 30 cm

De Narcissus 'Thalia' heeft middelgrote, zuiverwitte bloemen, 3-4 bloemen per steel.

• Bloeit in april-mei
• Hoogte 30 cm

Ja, de narcis is giftig voor mensen en dieren. Neem bij inname voor de zekerheid contact op met de huisarts of de dierenarts. Het sap kan ook irritatie veroorzaken als je het op je huid krijgt.

De narcisbollen kun je buiten in de border, in perken, in het gazon of in potten planten. De bollen van de narcis plant je in september-november, liefst zo vroeg mogelijk omdat de bollen dan nog voor de winter wortels kunnen vormen.

Ben je vergeten om in het najaar narcisbollen te planten? Koop dan in het voorjaar bloeiende narcissen in pot. Plant ze samen met andere vroege bloeiers in de volle grond of in een pot om je tuin mee op te vrolijken. Zet de bollen die in een pot groeien na de bloei in de volle grond.

Je kunt zelf narcisbollen planten om ze binnen in bloeit te laten komen (voortrekken). Hiervoor koop je speciale narcisbollen, meestal staat er ‘geprepareerd voor kamercultuur’ op de verpakking. Je kunt de bollen het best in oktober/half november planten, december kan ook nog. Heel geliefd om op de vensterbank te kweken is de witte, heerlijk geurende narcis ‘Paperwhite’ en de geel-witte ‘Avalanche’.

De narcis bollen plant je met de bolle kant naar onderen en de punt omhoog ongeveer 10-20 cm diep. Gemiddeld 3 x zo diep als de hoogte van de bol. Plant de bollen zo’n 10-15 cm van elkaar voor een dichte beplanting. In een pot mogen de bollen dichter op elkaar. Voor verwildering tussen vaste planten, struiken of in het gazon kun je 15-20 bollen per vierkante meter aanhouden. Een heel natuurlijk effect krijg je door de narcisbollen over de grond te strooien en ze te planten waar ze zijn gevallen. Voor het planten kun je een plantschepje of een bollenplanter gebruiken.

Narcisbollen die je in een pot plant om binnen in bloei te brengen, plant je in een pot met een laagje potgrond, laat de bovenkant van de bol boven de grond uitsteken. Zet de bolletjes dicht op elkaar voor een mooi effect, ze mogen elkaar bijna raken. Je kunt de bollen ook op een laagje steentjes leggen in een glazen vaas, laat de helft van de bol boven de steentjes uitkomen. Geef water, maar laat het water de onderkant van de bol niet raken.

Al je narcis is uitgebloeid, kun je de uitgebloeide bloemen wegknippen, maar laat het blad zitten. De bollen kun je gewoon in de grond laten. De narcis is namelijk een bloembol die zich als een vaste plant gedraagt en in de volle grond jarenlang op dezelfde plek zal bloeien. Vooral de kleinbloemige narcissen kunnen goed verwilderen: ze bloeien elk jaar opnieuw en je krijgt er zelfs vanzelf steeds meer.

De narcis groeit het best in de volle zon of lichte schaduw. Binnen is een plek in de halfschaduw perfect, de bloemen blijven langer mooi op een koele plek uit de zon.

Plant je narcisbollen het liefst op een beschutte plek, uit de wind. Vooral de hoge soorten kunnen omwaaien op een winderige plek.

De narcis groeit het best in voedselrijke, doorlatende en niet te droge grond. Narcissen doen het niet goed in grond die altijd nat is, maar ook niet in heel droge, arme grond. Zandgrond kun je verbeteren door er compost of bladaarde door te werken. Bij zware kleigrond leg je een handje grof zand of grit onderin het plantgat, dit zorgt voor een betere afwatering onder de bol.

De narcis kan in een pot bloeien, maar na de bloei kun je de uitgebloeide bollen het best in de tuin planten voor bloei in de volgende lente. Knip de uitgebloeide bloemen weg, maar laat het blad aan de bol zitten.

Ja, de narcis is goed winterhard. De bol kan gewoon in de grond blijven, je hoeft de narcis niet op te graven. Als je de narcis in potten kweekt dan zijn de bollen wel gevoeliger voor vorst. Je kunt ze daarom als het gaat vriezen beter met pot en al in een koele, vorstvrije ruimte zetten om de bollen te beschermen. Zodra de bollen gaan uitlopen moeten ze weer naar buiten.

Aan het eind van de winter en in het vroege voorjaar kun je (bijna) bloeiende narcisbollen in pot kopen. De bolletjes zitten dan dicht op elkaar in een potje met aarde. Je kunt ze in het potje laten staan, maar ze er ook uithalen. Trek de bollen voorzichtig los van elkaar. Nu kun je ze wat verder uit elkaar in een andere pot met potgrond planten, bijvoorbeeld gemengd met andere bolletjes. De bovenkant van de bol mag net boven de aarde uitkomen. Je kunt ook de aarde van de wortels afspoelen en de bollen in een glas met water zetten. Doe slechts een laagje water in het glas en ververs dit elke week. Of leg ze op een decoratieve schaal in een dun laagje water. Zo maak je zelf een fleurig stilleven met voorjaarsbloemen en begint het voorjaar gelukkig al wat eerder.

De narcis heeft voldoende water nodig om goed te kunnen groeien. Als het in het voorjaar tijdens of na de bloei erg droog is dan kun je de narcis water geven. De aarde mag licht vochtig blijven. Laat de aarde niet uitdrogen, maar zeker ook niet kletsnat zijn. Geef een narcis in pot regelmatig water, maar giet niet op de bol. De narcis kun je elk jaar bemesten voor een goede bloei. Geef de narcissen als ze net boven de grond komen in het voorjaar speciale mest voor bloembollen, patentkali of organische mest.

De narcis kun je snoeien door de uitgebloeide bloemen weg te knippen, knip alleen de verwelkte bloem af of snoei de hele bloemsteel kort boven de grond af. Zo voorkom je dat de plant energie gaat steken in het vormen van zaad. De narcis gebruikt zijn blad om voedsel op te slaan in de bol en om nieuwe bollen te laten groeien, hierdoor kan de bol volgend voorjaar weer nieuwe bloemen maken. Het blad moet daarom helemaal af kunnen sterven, pas als het geel en bruin wordt, mag je het blad van de narcis afknippen. Dit is meestal ongeveer half juni. Als je narcis in het gras staat, moet je tot die tijd om de narcis heen maaien.

De narcis kun je vermeerderen door het afnemen van broedbolletjes. Dit zijn kleine bollen die aan de moederbol groeien. Je kunt ze er voorzichtig afbreken en apart opkweken. De narcis vermeerdert zichzelf al op deze manier, zo krijg je elk voorjaar vanzelf meer bloemen. Hierdoor komen de bollen wel steeds dichter op elkaar te staan, daarom raden we je aan om de narcisbollen na 3-5 jaar op te graven en te splitsen. Haal de bollen uit elkaar en plant ze apart, met meer afstand, weer terug op dezelfde diepte. De bollen zullen dan weer beter gaan bloeien. De beste tijd om je narcissen te vermeerderen is de herfst.

Als je narcis geen bloemen meer krijgt dan kan dat komen doordat de bollen al te lang in de grond staan en dicht op elkaar zijn gaan groeien. Graaf de bollen in de herfst op en breek ze voorzichtig van elkaar af. Plant de narcisbollen in kleine groepjes of stuk voor stuk op een nieuwe plek. Zorg voor goede, vruchtbare grond die niet al te droog is. Ook is het belangrijk de bollen voldoende diep en niet later dan november te planten, ondiep en te laat planten kan zorgen voor een slechte bloei. Voldoende zon is ook belangrijk voor een goede bloei van je narcis.

Als de stelen van je narcis slap gaan hangen, dan kan dit komen door vorst. Zodra het weer wat warmer wordt, gaan de narcissen weer mooi rechtop staan. Als je narcisbollen in een pot groeien dan kan slaphangen van de stelen komen door te droge grond.

Deel jouw narcis met #intratuin en zie hem hier terug! Lees meer.