Zonnehoed (Echinacea)

De wetenschappelijke naam Echinacea doet vast wel een belletje rinkelen. Een aftreksel van Echinacea wordt al lang gebruikt in kruidenmiddelen en als homeopathisch geneesmiddel tegen griep en verkoudheid. De zonnehoed is geliefd als sterke borderplant én legendarisch vanwege de krachtige heilzame eigenschappen. Een echte ‘power flower’ dus.

De wetenschappelijke naam is afgeleid van het Latijnse ‘achnos’, dat (zee)egel betekent. Het hart van de bloem heeft inderdaad wel iets weg van een egeltje. De Nederlandse naam is officieel rode zonnehoed. Echinacea hoort bij de composietenfamilie (Asteraceae) en komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika, waar in de prairies negen verschillende soorten te vinden zijn.

De zonnehoed groeit opgaand en draagt haar bloemen op stevige, vaak vertakte stengels die ver boven het blad uitsteken. De donkergroene bladeren worden ongeveer 30 cm hoog. Deze vaste plant groeit vanaf het voorjaar naar de volwassen hoogte en breidt zich langzaam iets uit.

Je kunt de zonnehoed zelf zaaien. Vaak zaait de plant zichzelf ook wel uit! De zonnehoed kun je het best in het voorjaar (maart-april) binnen in een bakje zaaien. Omdat je ze eerst binnen opkweekt, krijgen de jonge plantjes een goede start. Zorg voor een warme plek, bijvoorbeeld boven de verwarming, of zet de zaaibakjes in een verwarmd kamerkasje. Matig water geven, de grond mag niet te nat zijn. Als de jonge plantjes twee paar blaadjes hebben, kun je ze verspenen. Je zet dan voorzichtig elke zaailing over in een potje om ze verder op te kweken. Vanaf half april langzaam laten wennen aan de buitentemperatuur, begin mei kunnen de plantjes naar buiten. Je kunt Echinacea ook in juni-juli of in het najaar zaaien in de volle grond. Maak hiervoor een zaaibedje met losse grond op een zonnige plek.

De zonnehoed moet je niet zo diep zaaien, bedek de zaadjes met een heel dun laagje aarde. Probeer dun te zaaien, anders komen de zaailingen te dicht bij elkaar en staan ze elkaar in de weg. In de volle grond kun je de zaailingen uitdunnen tot er 30 cm afstand tussen de plantjes zit.

De zonnehoed bloem heeft een dik, bol hart en hangende of bijna horizontaal afstaande bloemblaadjes. Als de bloem uitgebloeid is gaan de bloemblaadjes naar beneden hangen, net een parachute. In het hart rijpen dan de zaadjes. Ook gevulde bloemen komen voor bij Echinacea.

De bloemen van de zonnehoed verschijnen van juli tot en met september.

Als je zonnehoed is uitgebloeid, hoef je niets te doen. De uitgebloeide bloemen blijven nog lang decoratief dankzij het dikke hart. Je kunt er ook voor kiezen om de uitgebloeide bloemstengels in de zomer af te knippen. Doe dit vlak boven een zijscheutje, mogelijk gaat de zonnehoed dan nieuwe bloemknoppen maken.

Voor een goede groei is het belangrijk dat de rode zonnehoed op de juiste plek staat. Echinacea houdt van veel zon en een warme plek. De zonnehoed plant staat het liefst vooraan zodat de zon ook op het blad komt. De zonnehoed heeft stevige stengels en is redelijk goed bestand tegen de wind.

Plant de zonnehoed in vruchtbare grond, goed doorlatend en liefst kalkhoudend. Humusrijke, zanderige grond voldoet het best. Natte kleigrond is minder geschikt. Vooral in de winter moet de aarde aan de droge kant zijn.

Ja, de zonnehoed is goed winterhard. Bij een lange vorstperiode kun je de plant afdekken met stro of blad om zo de wortels tegen de kou te beschermen.

Nee, de zonnehoed is niet groenblijvend in de winter.

Echinacea is een vaste plant die jarenlang op dezelfde plek kan blijven staan. Om de plant gezond te houden en rijk te laten bloeien, kun je de zonnehoed om de drie tot vier jaar delen. Gebruik hierbij alleen de buitenste stukken van de pol en plant deze opnieuw op dezelfde diepte. Deze wat jongere delen van de rode zonnehoed zullen weer goed groeien. Zo verjong je de plant en bloeit je zonnehoed extra rijk. Een goede tijd om de zonnehoed te delen is het voorjaar (april).

Eenmaal aangeslagen kan de rode zonnehoed best wat droogte verdragen, de wortels gaan namelijk diep de grond in. Maar als er een lange droge periode is, kun je de Echinacea water geven. Geef als het droog is ook water aan planten die net in de grond staan. Geef de zonnehoed jaarlijks aan het eind van de winter een gemengde organische mest en wat kalk.

De zonnehoed is goed te verplaatsen of verplanten. De beste tijd hiervoor is het voorjaar (maart-april). Graaf de wortelkluit zo ruim mogelijk uit, schud de aarde er voorzichtig af. Probeer de wortels zo min mogelijk te beschadigen. Graaf de wortelkluit op de nieuwe plek weer in. De bovenkant van de kluit moet gelijk komen met het grondniveau. Geef water om de plant op zijn nieuwe plek een goede start te geven.

De zonnehoed kun je vermeerderen uit zaad, door delen (scheuren) of door de plant te stekken.

De zonnehoed is makkelijk te vermeerderen door delen in het voorjaar. Graaf de pol op en deel de wortelkluit in meerdere kleine stukken. Trek voorzichtig een deel van de wortelkuit af, dit heet ook wel scheuren. Plant de buitenste delen opnieuw en geef de eerste tijd extra water.

Zonnehoed stekken maak je van de wortels. Om wortelstek te maken graaf je de plant op. Snijd een paar van de dikste wortels af en zet de plant terug in de volle grond. Snijd de wortels in stukjes van ongeveer 5 cm. Steek ze in een potje met potgrond (bovenkant boven!) en laat de wortels net iets boven de grond uitkomen. De wortelstekjes zullen vrij snel uitlopen, je kunt ze dan apart verder opkweken. De beste tijd om wortelstek van de zonnehoed te nemen, is de herfst.

Echinacea heeft eigenlijk geen last van ziektes, alleen in het voorjaar kunnen slakken een probleem zijn. Als de plant wat groter is, zijn er over het algemeen geen problemen met slakkenvraat.

Deel jouw zonnehoed met #intratuin en zie hem hier terug! Lees meer.