Wilg (Salix)

Een wilg is een struik of een boom met een opgaande groeiwijze. Bijna alle wilgen groeien zeer snel en kunnen tot hoge bomen uitgroeien. Er zijn ook lagere soorten, zoals de boswilg en wilgen op stam. Bij wilgen op stam kan de lengte van de stam variëren tussen 60 en 180 cm. Hoe snel een wilg groeit, hangt af van de soort. De takken van Salix alba kunnen wel vier meter per jaar groeien, Salix integra 'Flamingo' groeit in ongeveer vier jaar naar zijn volwassen hoogte.

De treurwilg en knotwilg zal iedereen snel herkennen, wilgen voor in de tuin zijn meestal wat compacter.

De Salix aurita is een brede struik met een ronde vorm, de twijgen zijn roodbruin van kleur. Eivormig blad dat aan de onderzijde behaard is. Onopvallende katjes. Voor vochtige grond. Inheems.

• Bloeitijd: mei-juni
• Hoogte: tot 2,5 m

De Salix caprea ‘Kilmarnock’ is een treurwilgje dat op een stammetje staat. Lange, afhangende twijgen. In het vroege voorjaar zijn ze rijk bezet met pluizige zilverige katjes.

• Bloeitijd: maart-april
• Hoogte: tot 2 m 

De Salix integra 'Flamingo' heeft zeer bont blad: wit met groen en vooral in het voorjaar ook roze. Wordt vaak als stamboompje gebruikt. De twijgen zijn oranjerood en vallen ’s winters extra op.

• Bloeitijd: maart-april
• Hoogte: tot 3 m

De Salix gracilistyla 'Mount Aso' is een nog vrij onbekende, vroegbloeiende wilg uit Japan die opvalt vanwege de zilverig roze katjes. Een snelgroeiende struik met blauwgroen blad.

• Bloeitijd: februari-maart
• Hoogte: tot 3 m

Ja, de wilg kan giftig zijn voor mensen en dieren. Een te grote inname van salicine kan namelijk voor problemen zorgen. Neem bij inname voor de zekerheid contact op met de huisarts of de dierenarts.

Ja, er komen bloemen aan de wilg, de pluizige bloeiwijze noemen we wilgenkatjes of katjes. Ze verschijnen voor de bladeren gaan groeien. Wilgen zijn tweehuizige bomen en struiken, er bestaan zowel mannelijke als vrouwelijke struiken. De wilgenkatjes zijn de mannelijke bloemen, ze verschijnen bij veel soorten al vroeg, vanaf februari, voordat het blad uitloopt. Dankzij de nectar en het stuifmeel trekken de katjes van de wilg veel wilde solitaire bijen aan. De katjes zijn meestal zilverig van kleur, maar kunnen ook grijs, groen, zwart of roze. Als de kleine vrouwelijke bloemen zich openen, kleuren ze geel, roze of rood.

De bloeitijd van een wilg is van februari tot in juni, afhankelijk van de soort.

Als je wilg is uitgebloeid, hoef je niets te doen. Bij wilgen die je om te katjes in je tuin hebt staan, kun je na de bloei de takken sterk terugsnoeien.

Ja, de wilg is zeer winterhard

Nee, de wilg is niet groenblijvend in de winter, het is een bladverliezende struik. Maar de kleurige takken van Salix alba ‘Chermesina’ of Salix integra 'Flamingo' zijn de hele winter door decoratief.

Een wilg kun je het hele jaar door planten. Stel het planten alleen even uit als het vriest, als de grond erg nat is en als het zeer zonnig is. Graaf een ruim plantgat dat twee keer zo breed is als de kluit en net zo diep als de hoogte van de kluit. Dompel de kluit met pot en al in een emmer water. De bovenkant van de wortelkluit moet gelijk komen met het grondniveau. Vul het plantgat met de uitgegraven aarde, druk goed aan en geef ruim water. De plantafstand wisselt per soort, dit hangt af van de volwassen breedte van de soort. Salix alba bijvoorbeeld 12 meter breed worden, dit is dan ook de plantafstand. Bij knotwilgen is dit 4-8 meter, minstens 3 meter. Voor een wilgje op stam is gemiddeld 1,5 meter afstand voldoende.

Als de jonge wilgenboom door de wind bewogen wordt, zullen de wortels niet goed kunnen vastgroeien. Met een of meerdere boompalen krijgt de boom een tijdelijke steun en blijven de wortels op hun plek. Voor een klein exemplaar is een korte boompaal of een schuin geplaatste lat vaak al voldoende. Plaats de paal aan de kant waar de wind meestal vandaan komt (vaak zuidwest), iets schuin van de stam af gericht. Bij grote maten en op een plek waar het veel waait zijn twee of drie palen gewenst. Meestal zijn korte palen (60 cm boven de grond) met een diameter van 10 cm voldoende. Plaats de palen op een plek waar geen wortels liggen, sla de paal in de grond of gebruik een palenboor. Een boompaal moet minstens 15-30 cm van de stam af staan, bij korte palen mag het meer zijn. Bind de stam aan de boompaal met touw, boomband of een verstelbare boomband met afstandhouder en gesp.

De wilg heeft over het algemeen veel water nodig en groeit graag op wat vochtige grond. Geef jonge planten extra water als het wat langer droog is, je geeft ze dan een goede start. Wilgen in pot geef je regelmatig water, de grond mag niet uitdrogen.

Een wilg heeft niet veel mest nodig. Je kunt op arme grond in het vroege voorjaar een kleine hoeveelheid organische mestkorrels strooien. Geef een wilg in pot jaarlijks een mestgift.

Om een wilg een compacte kroon te geven vol jonge twijgen moet je de wilg snoeien. Treurwilgen snoei je niet. Als je een knotwilg hebt, dan snoei je in de wintermaanden, dan november tot maart, als het niet vriest. Meestal wordt het aan het eind van de winter gedaan. Knotten doe je meestal niet elk jaar, maar om de paar jaar. Bij het knotten van een wilg zaag je de takken zo dicht mogelijk bij de knop weg. Ditzelfde geldt ook voor een kleine wilg op stam.

Lagere struiken kun je uitdunnen voor een mooi effect, je knipt dan takken boven een zijtak of knop af.

De wilg snoei je met een scherpe en schone snoeischaar of met een snoeizaag. Gebruik liever geen takkenschaar, hiermee maak je rafelige wonden.

Een wilg kun je goed verplaatsen of verplanten, alleen als de wilg al jarenlang op dezelfde plek staat dan kan het wel lastig zijn om de boom of struik nog te verplanten. De beste tijd om je wilg te verplanten is november-maart, als het blad van de takken is gevallen. Graaf de wortelkluit zo ruim mogelijk uit, schud de aarde er voorzichtig af en graaf de wortelkluit op de nieuwe plek weer in. De bovenkant van de kluit moet gelijk komen met het grondniveau. Knip de takken voor minstens een derde terug. Geef ruim water om de plant op zijn nieuwe plek een goede start te geven.

Ja, een wilg is heel makkelijk te stekken, de afgeknipte takken wortelen zeer makkelijk. Als je de takken in een emmer met water zet dan zul je zien dat er al snel wortels aan gaan groeien. Deze stekken kun je verder opkweken in een pot of in de volle grond. Je kunt een wilg zowel in het voorjaar, de zomer als de winter stekken.

Het snoei afval van wilgen is heel geschikt om een schutting, boog, berceau of wigwam mee te maken. Als je de onderkant van de takken in de grond zet dan lopen ze weer uit, zo krijg je een levende constructie. Zet de takken ongeveer 50 cm in de grond en geef meteen water geven.

Vooral wat oudere exemplaren van Salix alba kunnen last krijgen van de watermerkziekte, veroorzaakt door een bacterie. Het blad verwelkt, en als je de tak doorknipt dan is de binnenkant waterig en doorzichtig. Het is aan te raden een aangetaste knotboom van Salix alba om de drie jaar te knotten, niet vaker. Verwijder ziek en dood hout.

Deel jouw wilg met #intratuin en zie hem hier terug! Lees meer.