Blauwe regen (Wisteria)

We noemen de blauwe regen een klimplant, maar officieel is het een slingerplant en men noemt hem ook wel wurgplant. In de natuur slingert hij zich om een boom of ander hoog object heen. Dit slingerende gedrag maakt de blauwe regen ideaal voor een pergola. Afhankelijk van de soort slingert hij links- of rechtsom (linkswindend of rechtswindend) en kan daarmee hoogtes bereiken tot wel 25 meter. Hij kan zichzelf niet vastgrijpen, dus je zal een blauwe regen moeten leiden door hem vast te binden. Het is een snelle groeier, de scheuten groeien per jaar wel 2 of 3 meter. Laat een blauwe regen liever niet groeien langs een regenpijp: deze kunnen ze in elkaar drukken door de krachtige groei.

De meest bekende soorten die wij in onze tuinen hebben zijn de Chinese blauwe regen (Wisteria sinensis) en de Japanse blauwe regen (Wisteria floribunda). Er zijn van deze soorten ook vele cultivars (gekweekte rassen). Overigens bloeien niet alle Wisteria in blauw: er is ook een witte regen en vele soorten in paars, roze, blauw en zelfs bijna rood. De Chinese Wisteria sinensis is altijd linksdraaiend (tegen de klok in) en de Japanse Wisteria floribunda is rechtsdraaiend (met de klok mee). 

De 'Yokohama Fuji' krijgt paars tot violet gekleurde bloemtrossen van 10 tot 15 cm en geveerde, zacht behaarde bladeren die fluweelachtig aanvoelen.

• Bloeitijd: april-mei
• Bloeikeur: paars tot violet

De 'Kapitan Fuji' is een blauwe regen, maar krijgt witte bloemtrossen van 10 tot 15 cm. We noemen deze daarom hier een witte regen. Hij heeft geveerde, zacht behaarde bladeren die fluweelachtig aanvoelen.

• Bloeitijd: mei-juni
• Bloeikeur: wit

De ‘Amethyst falls’ kan al vanaf het eerste jaar bloemen geven! De bloemtrossen zijn kort en compact. Deze Wisteria soort groeit wat minder krachtig dan de soorten uit Azië en blijft wat lager. Hij is daardoor meer geschikt voor kleinere tuinen. De Wisteria frutescens ‘Amethyst falls’ vormt geen zaad.

• Bloeitijd: april-juni
• Bloeikeur: lilablauw

De ‘Rosea’ krijgt lange bloemtrossen van wel 30 centimeter. De lichtroze bloemen hebben paarse puntjes. Het blad is donkergroen en geveerd.

• Bloeitijd: april-juni
• Bloeikeur: lilaroze

De ‘Prolific’ heeft iets kortere bloemtrossen, maar heeft een diepere kleur dan de Wisteria sinensis. De bladeren zijn heldergroen.

• Bloeitijd: april-mei
• Bloeikeur: lilablauw

Ja, de blauwe regen is zeer giftig en kan ook nog flinke irritatie veroorzaken. Met name de peulen en de zaden die ontstaan na de bloei zijn enorm giftig, maar ook de twijgen en de wortels zijn giftig. Honden en katten weten vaak instinctief dat ze niet van deze plant moeten eten, maar let toch extra goed op je huisdier in de buurt van deze plant. Heb je (kleine) kinderen? Hou ze dan vooral weg van de Wisteria. Bij inname altijd een dokter (of dierenarts) raadplegen.

Ja, de blauwe regen kan zeer rijk bloeien. De grote trossen bloemen sieren je tuin! De bloemen komen in het voorjaar zelfs eerder dan het blad, het blad gaat uitlopen op het moment dat de blauwe regen in bloei staat. Let wel op: een Wisteria bloeit op tweejarig hout en het duurt zeker minimaal een jaar of 3 voor hij bloemen geeft. Alleen de Amerikaanse blauwe regen (Wisteria frutescens ‘Amethyst falls’) kan het eerste jaar al bloemen geven. De Wisteria die je koopt in de winkel is meestal geënt, wat betekent dat hij groeit op een het wortelgestel van een andere plant. Deze soorten bloeien vaak (vele malen) eerder dan een blauwe regen welke uit zaad is gegroeid.

De blauwe regen is een echte lentebloeier. Ergens tussen april en juni bloeit de Wisteria, de exacte periode ligt een beetje aan de soort, maar ze ontlopen elkaar niet veel. De blauwe regen kan soms nog een 2^e keer bloeien in het najaar. De bloei is dan wel minder rijk dan in het voorjaar, maar ook prachtig!

Als je blauwe regen is uitgebloeid ontstaan er grote harige peulen. Deze zijn erg giftig! Na de bloei is het tijd voor de zomersnoei, daar vertellen we je verderop alles over.

De Wisteria groeit in zijn natuurlijke leefomgeving omhoog in bomen, richting het zonlicht. De onderkant en wortels van de plant staan in de schaduw. Zet bij voorkeur de wortels in de schaduw en een beetje schaduw vind de blauwe regen prima, maar uiteindelijk willen de takken het liefst veel zon. Een halfschaduw plek met minimaal 6 uur zon per dag is prima voor deze klimplant. Met minder zon zal je Wisteria minder rijk bloeien. De grond moet vruchtbaar, licht zuur en goed gedraineerd zijn, want ze houden niet van natte voeten.

Ja, een blauwe regen groeit ook prima in een (grote) pot. Hij kan dus ook op het balkon! Je kunt de pot de hele winter buiten laten, maar bescherm de kluit dan door de pot in te pakken en de kluit te voorzien van een mulchlaag of stro.

Een blauwe regen kan zichzelf niet vastpakken, maar slingert zich ergens omheen. Een stevige paal van een pergola is ideaal. Help de plant het eerste stukje een beetje door hem vast te maken met zacht binddraad. Kijk even welke kant hij opdraait, de Wisteria sinensis gaat tegen de klok in en de Wisteria floribunda draait met de klok mee. Je wil hem niet per ongeluk de verkeerde kant op forceren. Een blauwe regen heeft steun nodig van een paal, pergola, schutting of raamwerk tegen een gevel. Onderschat dit niet, een blauwe regen kan enorm zwaar worden en heeft echt een stevig onderstel nodig om op te leunen! Wil je je blauwe regen tegen een muur laten groeien? Een houten klimrek is meestal niet sterk genoeg, gebruik liever een stevige stalen draad welke je tussen (dikke) schroeven met een oog kunt vastmaken. Aangezien de blauwe regen gaat slingeren maak je de (eerste) steun verticaal en zorg je voor wat ruimte (minimaal 5 centimeter) tussen de steun en de muur.

Ja, de blauwe regen is winterhard en kan goed tegen vorst. Alleen als hij in een pot staat heeft hij wat extra bescherming nodig rond de kluit.

Nee, de blauwe regen is niet groenblijvend. De Wisteria laat zijn blad vallen in de herfst. Opvallend is ook dat het blad zich later ontwikkelt dan de bloemen. Zodra hij begint te bloeien ontvouwen de bladeren zich!

De beste tijd om tuinplanten in de tuin te zetten is in het najaar. De grond is dan nog warm en je nieuwe plant krijgt dan de tijd om alvast te wortelen voor hij in rust gaat in de winter. Maar de Wisteria kun je eigenlijk het hele jaar door planten, zolang het niet vriest. Een te droge en warme periode is ook niet handig, want dan moet je heel veel water geven en is de kans erg groot dat je blauwe regen niet aanslaat.

Graaf een ruim gat voor de klimplant en meng de grond met wat compost. Zorg dat de blauwe regen de eerste periode voldoende water krijgt. Geef liever af en toe veel, dan elke dag een beetje en overdrijf niet: natte voeten kunnen wortelrot veroorzaken.

Een blauwe regen houdt van voedingsrijke grond, maar gedijt niet bij alle meststoffen. Gebruik bij het bemesten geen stikstofrijke bemesting, maar bemest de blauwe regen met een meststof met fosfor om de bloei te bevorderen. Kalk wil de blauwe regen juist niet.

De Wisteria moet gesnoeid worden om hem in toom te houden. De scheuten van deze klimplant groeien tot wel 3 meter per jaar en met vele tegelijk! Om te voorkomen dat je grote ‘klitten’ krijgt van scheuten met blad moet je een blauwe regen echt bijhouden door 2x per jaar te snoeien.

Een blauwe regen snoei je in het voorjaar in februari/maart en in de zomer rond juli/augustus. In het voorjaar kies je een moment dat het niet meer vriest en voordat de Wisteria weer gaat uitlopen. In de zomer is het na de bloei. Een Wisteria bloeit op tweejarig (oud) hout, dus heel rigoureus snoeien is geen goed idee als je bloemen wil. Een goede snoeischaar is alles wat je nodig hebt.

In het voorjaar snoei je de lange uitlopers van de blauwe regen terug  tot 10 cm van het oude hout. De plant heeft dan alsnog genoeg ruimte om uit te lopen en een volle plant te worden. Als je de blauwe regen op deze manier snoeit, zullen er mooie bloemtrossen gevormd worden. 

Als de blauwe regen is uitgebloeid, rond juli/augustus, kunnen de jonge nieuwe uitlopers gesnoeid worden. De lange uitlopers kunnen tot 30 á 40 cm tot het oude hout teruggesnoeid worden. Door deze zomersnoei wordt de plant goed ingekort.

Lees meer over het snoeien van de blauwe regen in onze blog: Blauwe regen snoeien.

Ja, je kunt een blauwe regen verplaatsen, maar hoe groter en ouder deze is, hoe lastiger. Verplaatst een blauwe regen in de herfst, als hij al zijn blad heeft laten vallen. De klimplant is dan in rust. Je snoeit de Wisteria eerst. Normaal doe je dit niet in de herfst, maar je ontkomt er niet aan als je deze klimplant wil verplanten. Snoei alles wat je niet makkelijk los kan krijgen, dit bespaart je de moeite én de plant kan zich na het verplaatsen even richten op de wortels in plaats van de bladeren. Mocht het verplaatsen lukken, dan groeit hij toch weer snel uit. Na het snoeien kun je het best een enkele week wachten, dan kan de plant de snoeiwonden herstellen. Daarna graaf je de kluit zo wijd en zo diep mogelijk uit. Hoe beter je de wortels in takt laat, hoe grote de kans is dat je blauwe regen straks verder groeit op zijn nieuwe plek. Op de nieuwe plek graaf je een groter plantgat dan de kluit. Hoe ruimer, hoe beter. Zorg voor voedingsrijke grond en volg verder de instructies bij het planten van een blauwe regen. Vergeet hierbij vooral de steun niet!

Er zijn meerdere manieren om de blauwe regen te vermeerderen. Bij de kweker enten ze de blauwe regen meestal: ze gebruiken dan de stam en het wortelgestel van een andere plant (met sterkere wortels) en maken daar de blauwe regen op vast. Dit is iets wat een kweker het beste kan doen, jij kunt de blauwe regen beter stekken, afleggen of zaaien.

In mei of juni is de beste tijd om een blauwe regen te stekken. Knip een stek van jong hout van 10 tot 15 cm. Verwijder de onderste bladeren, laat alleen de bovenste zitten. Je kunt de stek schuin afsnijden, maar beter is nog om een kleine inkeping onderaan de steel te maken. Je verwondt de plant en stimuleert hiermee de (wortel)groei van je stek. Steek de stek in stekpoeder en dan in stekgrond, dan is de kans het grootst dat hij verder zal groeien. Een blauwe regen stekken in water lukt meestal niet.

Afleggen is een goede methode om klimplanten te vermeerderen en zo ook voor de blauwe regen. Ook dit doe je het best in mei of juni. De Wisteria krijgt dan namelijk nog tijd om goed te wortelen voor de herfst en winterrust begint. Kies een mooie jonge stengel en buig deze naar de grond. Waar hij de grond raakt maak je een klein sneetje in de stengel. Steek het ‘verwonde’ deel in de aarde, maar zorg dat hij nog steeds verbinding heeft met de moederplant. De moeder zal de stek namelijk voorzien van de nodige voedingsstoffen tot hij voor zichzelf kan zorgen. Zorg dat de stengel niet meer omhoog kan springen, je kunt deze vastmaken met binddraad of er iets zwaars opleggen. Uiteraard mag dit de strengel van je blauwe regen niet (verder) beschadigen. Geef de stek een aantal maanden, als het goed is ga je nieuwe groei zien. Knip je stek los aan het einde van de zomer, voor het echt koud wordt. Als de eerste vorst eraan komt kan je stek het moeilijk gaan hebben. Je kunt er dan voor kiezen om hem binnen op een koele plek, bijvoorbeeld in de schuur, te laten overwinteren. Vergeet hem dan niet af en toe water te geven.

Een Wisteria kun je ook zaaien, je kunt gewoon het zaad van je eigen Wisteria gebruiken! Dit zaad zit in de (zeer giftige!) peulen die ontstaan na de bloei. Het is niet de beste manier, want het gebeurt heel vaak dat je blauwe regen gekweekt uit zaad niet op pas heel erg laat tot bloei komt. Komt hij (uiteindelijk) wel tot bloei? Het komt voor dat je nieuwe blauwe regen een andere bloeikleur heeft dan de moederplant

Gele bladeren aan je blauwe regen kunnen wijzen op te veel kalk in de grond. Je kunt dit terugbrengen door compost door de grond te mengen, daarmee wordt de grond zuurder en daar houdt de Wisteria van.

Laat je Wisteria zijn blad vallen? Dan is er uiteraard iets aan de hand, maar wat precies is wat lastiger. Het kan komen doordat je blauwe regen teveel met zijn wortels in het water staat, de grond is dan niet waterdoorlatend genoeg. Het kan ook juist zijn dat de plant te droog is en water nodig heeft. Bekijk de omstandigheden van je klimplant even goed: krijgt hij genoeg zon, voldoende maar niet te veel water en staat hij niet te veel in de volle wind?

Bij een blauwe regen moet je wat geduld hebben om bloemen te krijgen. Het kan vele jaren duren voor een blauwe regen tot bloei komt, meestal is dit na een jaar of 3 tot 5. Maar meer komt ook voor! Voldoende zon is belangrijk en snoei je blauwe regen in het voorjaar én de zomer. Soms gaat een blauwe regen nooit bloeien, je hebt dan waarschijnlijk te maken met een zaailing: een Wisteria die is opgekweekt uit zaad. Deze bloeien heel vaak niet. Ook kan het zijn dat je verkeerd hebt gesnoeid: de blauwe regen bloeit op hout dat vorig jaar is gegroeid. Indien je dat allemaal hebt weggesnoeid zul je geen bloemen krijgen.

Als een blauwe regen bloeit dan gaat alle energie naar de bloemen. Na de bloei snoei je de blauwe regen meestal terug, zodat hij een tweede keer kan bloeien. Ook dan zal alle energie weer ingezet worden voor de bloemen. Het is dus normaal dat je blauwe regen minder kan groeien tijdens de zomer. Indien je denkt dat er meer aan de hand is, controleer dan de zuurgraad van je grond, de Wisteria houdt van zure grond. Ook moet de plant voldoende water krijgen zonder dat de wortels nat blijven staan.

Deel jouw blauwe regen met #intratuin en zie hem hier terug! Lees meer.