Snoeien? Snoeikalender A-Z

Snoeien is een tuinklus waar niet iedereen op zit te wachten, maar de planten in je tuin wel! Voor sommige struiken en bomen, maar ook vaste planten, is snoeien echt een essentieel onderdeel van de verzorging. Er zijn verschillende redenen waarom het belangrijk is om een plant te snoeien. Per plant kan de reden verschillen, maar vaak is snoeien nodig om één of meerdere van onderstaande redenen:

• Planten kunnen gaan woekeren als je niet snoeit. Met name klimplanten zijn berucht om alles te bedekken als je deze niet in toom houdt, bijvoorbeeld de druif.
• Struiken kunnen te groot worden als je niet snoeit en zelfs uitgroeien tot het formaat van een boom, bijvoorbeeld de vlinderstruik.
• Planten en struiken die bloeien op éénjarig hout hebben een snoeibeurt nodig om meer nieuwe takken te kunnen maken en daarbij ook meer bloemknoppen. Dit geldt bijvoorbeeld voor de pluimhortensia.
• Het snoeien van uitgebloeide bloemen kan een tweede bloei stimuleren, bijvoorbeeld bij een rozenstruik.
• Snoeien doet groeien! Dit geldt voor elke struikonder andere voor de olijfboom.
• Snoeien kan het verhouten / kaal worden van de plant voorkomen. Dit is essentieel voor bijvoorbeeld de lavendel.
• Snoeien zorgt voor een betere oogst van zoetere en grotere vruchten. Dit gaat onder andere op voor de druif, de appelboom en de perenboom.

Regels rond het snoeien van een plant, struik, boom of haag verschillen per plantensoort. Er zijn echter een aantal regels die eigenlijk altijd opgaan.

Winterharde planten kunnen in meer of mindere mate tegen vorst omdat ze zichzelf daartegen kiunnen beschermen. Het meest duidelijke beschermingsmechanisme is dat veel bomen en struiken hun bladeren laten vallen. Snoeien bij vorst zorgt voor een wond in de plant en het duurt even voor de plant deze wond heeft hersteld. Als het vriest tijdens of vlak na het snoeien dan heb je kans dat de wond invriest en kan de tak (gedeeltelijk) afsterven. Kijk dus goed naar het weer: vriest het of gaat het de komende week vriezen, wacht dan nog even. Een enkele nacht een graadje nachtvorst is niet zo heel erg, maar hoe minder vorst, hoe beter.

Als de lucht erg vochtig of nat is dringen er makkelijker ziektes binnen via een snoeiwond. Bovendien is vocht een broeiplek voor schimmels en wil je je plant graag op volle sterkte zodat hij zichzelf daartegen kan beschermen. Bij regen of een heel hoge luchtvochtigheid dus ook even wachten met snoeien!

Kou is niet goed voor onze tuimplanten, maar hitte net zo min. Door snoeiwonden droogt een plant sneller uit, dus snoei niet als het extreem warm is. Ook veel zon kan schadelijk zijn. Door te snoeien stel je ineens bladeren bloot aan het felle zonlicht die dit niet gewend zijn en daardoor kunnen verbranden. Uiteraard geldt dit meer in de zomermaanden dan in de overige jaargetijden.

De beste dag om te snoeien is als het een week niet vriest en niet regent, maar wel bewolkt is. Wat moet je nog meer wèl doen? Loop je snoeigereedschap even na voor je gaat snoeien. Snoeigereedschap moet schoon (geen roest) en scherp zijn. Dit maakt de meest nette en schone snijwonden, waarvan je plant het snelst herstelt. Je kunt het gereedschap schoonmaken met zeep en water en roestplekken haal je weg met een staalborstel. Daarna kun je het eventueel (laten) slijpen. Ontsmet na elke plant je snoeigereedschap met ontsmettingsalcohol. Dit voorkomt dat je ziektes verspreid tussen je planten. Lees meer over de soorten snoeigereedschap verderop op deze pagina.

Onze snoeikalender vertelt je in welke maanden jij je plant kunt of moet snoeien. Wil je graag een herinnering? Meld je dan aan in onze Intratuin app en geef aan welke tuinplanten jij hebt. Je krijgt dan een seintje als er gesnoeid moet worden! Een snoeikalender app op maat dus. Lees hier alles over de Intratuin app of ga direct naar de download voor IOS of download voor Android. Je kunt onze snoeikalender ook downloaden, zelf printen en ophangen in jouw schuur of tuinhuisje. 

Veel planten en struiken snoei je in het voorjaar. Het exacte moment is vaak net voordat de sapstromen weer op gang komen en dus net voordat de plant weer gaat groeien of als de groei net is gestart. Dit verschilt een beetje per plant, maar is ook erg afhankelijk van het weer! Het meteorologische voorjaar, of de lente, begint in maart en duurt t/m mei. Als het een erg zachte winter is geweest zul je zien dat planten eerder beginnen met uitlopen. Blijft het langer koud, dan blijven de planten en struiken nog wat langer in ruststand en moet je dus wat later gaan snoeien. Sowieso moet je altijd wachten op een vorstvrije periode.

In de zomer snoei je eigenlijk zelden rigoureus. Zomersnoei is meestal bedoeld om uitgebloeide bloemen weg te knippen of een plant een beetje uit te dunnen of in vorm te houden als hij erg snel groeit. Ook is het de periode dat vruchten rijpen en voor de beste vruchten is snoeien bij veel fruitbomen en -planten een goed idee om de energie van de plant naar de vruckt en niet naar groei te laten gaan. De meteorologische zomer begint in juni en duurt t/m augustus. Maar wanneer vruchten rijpen of bloemen zijn uitgebloeid, wordt ook sterk bepaald door weersomstandigheden, de standplaats van de plant (zonuren) en het moment van de laatste snoeibeurt. Uiteraard geldt dat je bloemen pas moet snoeien als ze zijn uitgebloeid.

Sommige planten vinden het fijn om gekortwiekt de winter in te gaan. Let altijd goed op het moment dat je kiest in het najaar: als je hebt gesnoeid en er volgt nog een periode van lekker weer, dan kan je plant zomaar nog gaan groeien na de snoeibeurt. De nieuwe delen zullen echter vaak de winter niet overleven, dus dat is zonde. Het meteorologische najaar, of de herft, begint in september en duurt t/m november. Als we een warme nazomer hebben dan kun je gerust langer wachten met snoeien.

De wintersnoei is meestal een rigoureuze snoeibeurt waarbij je bomen en struiken behoorlijk kunt terugbrengen. De plant is dan in rust en de sapstromen staan stil, waardoor de plant weinig van de hele snoeibeurt merkt. De meteorologische winter begint in december en duurt t/m februari. Je kunt aan de natuur zelf zien wanneer de rustperiode is ingegaan. Dit is namelijk het moment dat alle bomen hun bladeren hebben laten vallen. Het einde van de winter is iets lastiger, je wil meestal snoeien net voor het moment zijn dat planten weer gaan uitlopen. Goed in de gaten houden dus dat je wel op tijd bent!

Het soort snoeigereedschap dat je nodig hebt voor het snoeien wijst vaak vanzelf. Het juiste gereedschap werkt gewoon het lekkerst!

Bij een buxus wil je vaak een mooie vorm knippen, maar heggenscharen zijn hier meestal te grof voor. Voor het fijnere vormgeven bestaan er daarom speciale buxusscharen.

Ga je uitbloeide bloemen of kruiden knippen? Dan zijn er ook nog bloemenscharen. Deze zijn net even wat sterker en scherper dan je keukenschaar, maar een stuk minder grof dan een snoeischaar.